پرکاری تیروئید دومین اختلال شایع اندوکرین بعد از دیابت شیرین می باشد.شایع ترین نوع آن بیماری گریوز است که علت آن تحریک غیر طبیعی غده تیروئید توسط ایمونوگلوبولین های خون و برون ده بیش از حد هورمون های تیروئیدی است.
پرکاری تیروئید ۸ برابر شایع تر از مردان است و به دنبال ضربه های روحی ، استرس ،عفونت و یا مصرف بیش از حد هورمون های تیروئیدی بروز می کند.
☑️علائم تیروئید پرکار چیست؟
علائم اختصاصی که به آن تیروتوکسیکوز می گویند.
*حالت عصبی *تحریک پذیری
*بی قراری و نگران بودن *تپش قلب
*عدم تحمل گرما *ضربان قلب بالا در استراحت و فعالیت
*تعریق فراوان *پوست برافروخته،گرم ،مرطوب،نرم و نقره ای
*لرزش خفیف در دست ها *پوست خشک و خارش شدید در بیماران سالمند
*افزایش اشتها *اگزوفتالمی(بیرون زدگی چشم)=حالت خیرگی در چهره
*قطع قاعدگی *تغییر ضربان قلب(۹۰-۱۶۰ بار در دقیقه)
*کاهش پیشرونده وزن *ضعف و خستگی زودرس عضلات
*تغییر در الگوی اجابت مزاج *بالا بودن فشار سیستولیک
*نارسایی احتقانی قلب *استئوپروز(پوکی استخوان)
*فیبریلاسیون دهلیزی
*اثرات قلبی=تاکی کاردی سینوسی، بی نظمی ضربان قلب ، تپش قلب ، افزایش فشار نبض
*در صورت عدم درمان=لاغری شدید، حالت عصبی ، هذیان ، از دست دادن حس جهت یابی و نارسایی قلبی
☑️روش های تشخیص:
۱)غده تیروئید تا حدودی بزرگ میشود و گاهی نرم و ضربان دار
۲)در لمس آن به دلیل افزایش جریان خون به تیروئید لرزش احساس میشود.
۳)آزمایش خون=کاهش TSH سرم ،افزایش FT4
۴)شنیدن سوفل غده تیروئید
۵)بیوپسی(نمونه برداری)- اسکن تیروئید – آزمایش هورمون های تیروئید
☑️درمان:
درمان پرکاری کاهش فعایل بیش از حد تیروئید است..میزان بازگشت در پرکاری متغیر است.عود با داروهای ضد تیروئید حدود ۴۵% یک سال بعد از درمان ،۷۵% چند سال بعد.عود بعد از قطع داروها قبل از کامل شدن درمان بعد از ۶ ماه است.
۱)درمان با رادیواکتیو:هدف این روش تخریب سلول های بیش از حد فعال تیروئید است.
۲)درمان دارویی : ید رادیو اکتیو،مسدودکننده های بتا بلوکر ، یدید،تیوآمیدها
۳)جراحی: این روش در شرایط خاص استفاده میشود مثلا : زنان باردار که نسبت به داروهای ضد تیروئید حساسیت دارند،بیمارانی که گواتر بزرگ دارند ، بیمارانی که توانایی مصرف دارو ندارند.
☑️آیا بعد از درمان بیماری به طور کامل رفع میشود؟
*همان طور که گفته شد احتمال عود وجود دارد.احتمال عود در بیماران طولانی مدت پرکاری تیروئید و دارای عوارض قلبی ، چشمی ، گواتر بزرگ و سابقه عود قبلی بیشتر است.
*میزان عود پرکاری تیروئید بعد از درمان با “ید رادیو اکتیو ” به دوز داروی مصرفی دارد.بیمارانی که بعد از مصرف دوزهای پایین “ید رادیو اکتیو” دچار عود میشوند احتمالا برای مراحل بعدی درمان به دوزهای بالاتری از دارو نیاز خواهند داشت.
☑️طوفان تیروئیدی:
شکل شدید پرکاری تیروئید است که بروز ناگهانی دارد.
☑️علائم طوفان تیروئیدی???
تب بالا *تاکی کاردی شدید(ضربان قلب بالا)
*اختلال وضعیت عصبی یا ذهنی
*علائم شدید پرکاری تیروئید با اختلال در یک سیستم مثلا قلبی(درد قفسه سینه،تپش قلب)
طوفان تیروئیدی اغلب به وسیله استرس ، عفونت ، کشیدن دندان ، واکنش به انسولین ،حاملگی ،قطع ناگهانی داروهای ضد تیروئید ، لمس شدید تیروئید و هیجانات عاطفی شروع میشود.
☑️درمان طوفان تیروئیدی???
**سریعا باید دمای بدن و ضربان قلب پایین بیاید.**
**کیسه یخ و محیط سرد
**داروها: هیدروکورتیزون و استامینوفن
+ هیدروکورتیزون برای درمان شوک یا نارسایی غده آدرنال تجویز میشود.
+از سالیسیلات مثل آسپیرین استفاده نمیشود چون موجب آزاد شدن هورمون تیروئید میشود.
**اکسیژن رسانی
**سرم درمانی(دکستروز)
**متی مازول(PTU )= از تبدیل T4 به T3 که فعال تر است جلوگیری میکند.
**پروپرانولول به همراه دیژیتال ها در کاهش شدت علائم قلبی موثر هستند.
