انواع هورمون های بدن نقشی کلیدی در پیشبرد بسیاری از اعمال بدن ایفا می‌کنند. درصورتی که تعادل این هورمون‌ها در بدن بهم بخورد، زمینه برای بروز اختلالات هورمونی فراهم می‌شود. منظور از عدم تعادل هورمونی بالا یا پایین بودن‌تر بودن سطح هورمون‌ها از مقدار طبیعی آن‌ها در خون است. به دلیل نقش مهمی که هورمون‌ها در بدن ایفا می‌کنند، حتی یک تغییر کوچک در سطح آن‌ها، می‌تواند عوارض جانبی متعددی در بدن ایجاد کند.
هورمون‌ها موادی شیمیایی هستند که توسط سیستم غدد درون ریز در بدن به درون خون ترشح می‌شوند. هورمون‌ها وظیفه دارند که پیام‌ها را به نقاط مختلف بدن برسانند. از آنجایی که هورمون‌ها وظیفه دارند پروسه‌های مختلفی را در بدن تنظیم کنند، به هم خوردن سطح آن‌ها در بدن مشکلات متنوعی در سطح بدن ایجاد می‌کند. هورمون‌ها به تنظیم موارد زیر کمک می‌کنند:
- متابولیسم و اشتها
- ضربان نرمال قلب بزرگسال
- دوره‌های خواب
- چرخه‌های سیستم تولیدمثل و فعالیت جنسی
- رشد و تکامل عمومی
- سطح اضطراب و خلق
- دمای بدن
از جمله هورمون‌هایی که ممکن است سطح آن‌ها در بدن زنان تغییر کند می‌توان به هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون اشاره کرد.
انواع اختلالات هورمونی در زنان
به طور طبیعی در زندگی هر زن در دوره‌های مختلفی تعادل هورمون‌ها به هم می‌ریزد:
- دوره بلوغ
- قاعدگی
- بارداری، زایمان و شیردهی
- قبل از یائسگی، یائسگی و پس از آن
بانوان در طول زندگی‌شان درمعرض بیماری‌ها و اختلالات هورمونی مختلفی هستند؛ از جمله اختلالاتی که می‌توانند منجر به عدم تعادل هورمونی در زنان شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سندروم تخمدان پلی کیستیک( PCOS)
- درمان جایگزینی هورمون یا قرص‌های پیشگیری از بارداری
- یائسگی زودرس
- ناکارآمدی اولیه تخمدان
- سرطان تخمدان
اختلالات هورمونی در زنان چه علائمی دارد؟
از جمله علائم اختلالات هورمونی در بانوان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پریودهای طولانی، سنگین و یا نامنظم
- پوکی استخوان
- گرگرفتگی و تعریق شبانه
- خشکی واژن
- درد و حساسیت سینه‌ها
- سوتغذیه
- اسهال و یبوست
- جوش دقیقا قبل از آغاز پریود
- خونریزی غیرطبیعی رحم
- افزایش رشد موهای بدن و صورت
- نازایی
- افزایش وزن
- ریزش مو هورمونی
- ضایعات پوستی
- بم شدن صدا
- بزرگ شدن کلیتوریس
اختلالات هورمونی در زنان چگونه درمان می‌شود؟
درمان اختلالات هورمونی به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد؛ هر فردی بسته به شرایطش لازم است که درمان اختصاصی خود را دریافت کند. گزینه‌های درمانی پیش روی زنان در اختلالات هورمونی شامل موارد زیر است:
کنترل هورمون‌ها یا قرص‌های پیشگیری از بارداری
درصورتی که قصد بارداری ندارید، قرص‌های حاوی استروژن و پروژسترون که به نظم سیکل‌های قاعدگی کمک می‌کنند، یک گزینه درمانی مناسب هستند. می‌توانید از سایر روش‌های پیشگیری مثل IUD، ایمپلنت یا پچ هم استفاده کنید.
استروژن واژینال
یکی از عوارض یائسگی خشکی واژن است. برای برطرف کردن این حالت می‌توانید از کرم‌های موضعی استروژن استفاده کنید. قرص یا رینگ استروژنی هم می‌تواند یک گزینه درمانی باشد.
درمان جایگزینی هورمون
این درمان برای کنترل علائم شدید آغاز یائسگی از قبیل گرگرفتگی و تعریق شبانه تجویز می‌شود.
الفورنیتین
این کرم موضعی می‌تواند رشد موهای زائد صورت زنان را کم کند.
داروهای ضدآندروژنی
این داروها گیرنده‌های آندروژنی را در بدن مسدود می‌کنند. آندروژن‌ها هورمون‌های مردانه در بدن هستند؛ اگر سطح این هورمون‌ها در بدن زنان به شکل غیرطبیعی بالا رود، باعث ایجاد جوش و موی زائد در بدن زنان می‌شود.
کلومیفن و لتروزول
این داروها باعث تحریک تخمک‌گذاری در مبتلایان به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک برای کمک به بارداری می‌شوند. افراد مبتلا به PCOS و نازایی ممکن است نیاز به تزریق گنادوتروپین برای افزایش شانس بارداری داشته باشند.
روش‌های کمک‌باروری
از جمله روش‌های کمک‌باروری می‌توان به IVF اشاره کرد.
سایر گزینه‌های درمانی پیش رو در مبتلایان به اختلالات هورمونی در زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
متفورمین
متفورمین دارویی است که برای کنترل کردن قند خون نرمال در بیماری دیابت استفاده می‌شود. این دارو در مواردی برای کنترل اختلالات هورمونی در زنان تجویز می‌شود.
لووتیروکسین
این دارو برای درمان کردن پایین بودن تیروئید تجویز می‌شود.