چه بیمارانی دچار دفع پروتئین در ادرار هستند؟
مهمترین بیماریهایی که موجب دفع پروتئین از کلیهها میشوند، شامل دیابت، فشار خون و بیماریهای خودایمنی کلیههاست. در مورد بیماری دیابت و فشار خون، بیشتر از این که عوارض دفع پروتئین مهم باشد، این عارضه نشانه وخامت بیماری و شروع آسیب کلیههاست و نشان میدهد هر چه سریعتر باید قند خون کنترل شود و فشار خون پایین بیاید.
در دیابت نوع ۱ و ۲ ، نخستین علامت اختلال عملکرد کلیه، دفع مقادیر کم آلبومین در ادرار است که میکروآلبومینوری (microalbuminuria )نامیده می شود. با کاهش بیشتر عملکرد کلیه، مقدار آلبومین موجود در ادرار افزایش می یابد و میکروآلبومینوری به پروتئینوری کامل تبدیل می شود.
در پرفشاری خون (فشارخون بالا)، دومین عامل ایجاد بیماری کلیوی مرحله انتهایی است و وجود پروتئینوری در فرد مبتلا به فشارخون بالا، نشان دهنده کاهش عملکرد کلیه است و در صورتی که فشارخون بالا کنترل نشود می تواند به نارسایی کامل کلیه پیشرفت کند.
نشانههای اولیه پروتئینوری
پرادراری
بیدار شدن در شب برای دفع ادرار
اِدِم اندامها (ورم دستها، پاها، شکم و صورت)
ادرار کف آلود
اینها نشانههای قطعی برای این مشکل نیستند و به طور شایع تر ، پروتئینوری با هیچ علامت و نشانهای همراه نیست و فقط در آزمایش ادرار مشخص میشود.
?روش تشخیص دفع پروتئین در ادرار
اولین قدم در معاینات این است كه ثابت شود بیمار پروتئینوری دارد یا نه. این مورد با آزمایش ادرار معمولی در یک شبانهروز کامل مشخص میشود. در این حالت، بیمار صبح روز اول ادرارش را دور میریزد و پس از آن تا 24 ساعت، یعنی تا صبح فردا، هر بار ادرارش را در ظرفی که از آزمایشگاه گرفته است، جمع میکند.
صبح فردا، پس از جمع کردن ادرار ها، همه آن ها را به آزمایشگاه میبرد. برای بیماری که دچار ورم در تمام بدن شده، اگر آلبومین در ادرار 24 ساعته، بیشتر از 5/3 گرم باشد، بیماری نفروتیک (بیماری دفع شدید پروتئین از کلیهها) را مطرح میسازد، که باید با روشهای تشخیصی تکمیلی، نوع بیماری کلیه را مشخص ساخت.
وجود یا نبود گلبولهای قرمز و گلبولهای سفید در ادرار بیمارانی که پروتئین دفع میکنند، در تشخیص بیماری اهمیت دارد. در این شرایط بیماران باید به نفرولوژیست (فوقتخصص بیماریهای کلیه) برای اقدامات تکمیلی مراجعه کنند.
اگر فرد پروتئینوری پیدا كند و حجم پروتئین دفعی زیادتر از حد مشخص باشد، جایگزینی این پروتئین برای بدن مشكل میشود.
نکته مهمی که باید بدانید این است که پروتئینها مولكولهایی هستند كه در داخل رگها ایجاد فشار اسمزی میكنند و با این كار باعث میشوند كه آب از درون رگ به درون بافتها نشت پیدا نكند. به همین دلیل یكی از نشانههای پروتئینوری، نشت آب به خارج از عروق است كه این مورد را به صورت ورم میتوان مشاهده نمود. این حالت (اِدِم) در قسمتهایی كه پوست شل است، مانند زیر چشم، سریعتر ایجاد میشود. در این شرایط اِدِم اندامها به وجود میآید به صورتی كه اگر فرد انگشتر دست میكند، برایش تنگ میشود.
البته لازم به ذکر است که هر ورمی در دست و پا دلیل پروتئینوری نیست. خیلی از بیماران هنگام مراجعه به پزشك به دلیل ورم دست و پا نگران بیماری كلیوی هستند. ولی این طور نیست كه هر كسی با وجود ورم زیر چشم لزوما پروتئینوری داشته باشد.
برای اینکه خیالتان راحت شود،بهتر است هر 6 ماه یك بار به پزشك مراجعه نموده و و آزمایشات لازم را انجام دهید، اما چنانچه فردی دچار علائمی نظیر پرادراری، سوزش ادرار، تكرر ادرار و خون ادراری شد باید فورا به پزشك مراجعه كند.
پس از تشخیص بیماری ممكن است توسط پزشك رژیم غذایی خاصی تجویز شود. البته ممكن است برای تشخیص دقیق بیماری نیاز به نمونهبرداری از كلیه نیز وجود داشته باشد. این كار به دلیل تشخیص دقیق بیماری انجام میشود؛ چراكه هر بیماری كلیه، درمان و داروی خاص خود را دارد.