دیابت و یائسگی

یکی از مراحل مهم در زندگی زنان، دوران یائسگی است. از ویژگی های مهم دوران یائسگی می توان به کاهش سطح هورمون استروژن، توقف تخمک گذاری و پریود اشاره کرد. یائسگی و کاهش سطح هورمون های جنسی همراه با تغییراتی در خلق و خو، شکل ظاهری بدن و حتی فیزیولوژی بدن است. به همین دلیل ریسک کاهش توده عضلانی، افزایش وزن، گرگرفتگی، تعریق شبانه، پوکی استخوان، عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) و عفونت‌های قارچی در دوران یائسگی افزایش می یابد.

تغییرات سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون، قبل از شروع یائسگی می تواند سبب کاهش حساسیت به انسولین شود و در نتیجه کنترل قند خون را در خانم های مبتلا به دیابت دچار نوسان کند. با شروع یائسگی و کاهش سطح هورمون استروژن، توده عصلانی نیز کاهش یافته و در نتیجه نیاز به انرژی دریافتی و مصرف غذا کمتر می شود. عدم توجه به این مسئله می تواند سبب افزایش وزن و چاقی شود. اضافه وزن و چاقی در دوران یائسگی می تواند برروی کنترل قند خون اثر گذاشته و آن را سخت تر کند و یا نیاز به داروهای کاهش دهنده قند خون را افزایش دهد.

از طرفی درخانم های غیر دیابتی که مستعد دیابت هستند، اضافه وزن و یا چاقی به دنبال یائسگی می تواند آنها را برای ابتلا به دیابت مستعد تر کند.

نکات مهم برای کنترل قند خون در یائسگی

۱- دفعات بیشتری قند خود را اندازه گیری کنید.

اندازه گیری قند خون در دفعات بیشتر، یک گام کلیدی در شناسایی الگوی قند خون و نوسانات آن است. این اطلاعات می‌تواند به شما و کادر درمان کمک کند تا از نوسانات قند خون قبل از یائسگ و در زمان آن مطلع شوید و بهتر بتوانید برای تغییرات در برنامه درمان دیابت خود تصمیم بگیرید.

از طرفی در دوران یائسگی ممکن است فرد علائمی مانند گرگرفتگی، تعریق و یا طپش قلب را تجربه کند و این علائم را نشانه افت قند تلقی کند. بنابراین توصیه می شود در صورت تجربه این علائم، حتما قند خون خود را اندازه گیری کنید و بعد از اطمینان از افت قند، آن را درمان کنید.

۲- از یک برنامه غذایی سالم پیروی کنید.

به دلیل کاهش سطح استروژن بعد از یائسگی، توده عضلانی کاهش پیدا می‌کند و به همین دلیل نیاز به دریافت کالری موردنیاز بدن هم کاهش خواهد یافت. پیروی از یک برنامه غذایی سالم علاوه بر پیشگیری از افزایش وزن می تواند به کنترل بهتر قند ها و پیشگیری از عوارض دیابت کمک کند. مدیریت مقدار و نوع غذاهایی که می‌خورید می‌تواند از افزایش وزن جلوگیری کند و یا آن را به حداقل برساند.

۳- فعالیت بدنی روزانه و منظم داشته باشید.

روزانه ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی و یا ورزش داشته باشید. انجام فعالیت بدنی می تواند به مدیریت بهتر قند خون، کنترل وزن، بهبود خلق و خو، کاهش استرس و از همه مهمتر سلامت استخوان ها و حفظ تراکم آنها کمک می‌‌کند.‌‌

۴- مراقب وزن خود باشید.

پیروی از برنامه غذایی صحیح و انجام فعالیت بدنی روزانه می تواند از افزایش وزن در این دوران پیشگیری کند.

۵- مراقب قلب و عروق خود باشید.

ریسک ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی بعد از یائسگی در زنان افزایش می یابد، از طرفی ریسک ابتلا به بیماری های قلبی در افراد مبتلا به دیابت مخصوصا نوع ۲ بیشتر است. بنابراین بهتر است بیشتر مراقب قلب و عروق خود باشید. تغذیه سالم، ورزش، کاهش وزن، ترک سیگار و انجام آزمایشات لازم از جمله کارهای است که می تواند به شما کمک کند تا بیشتر مراقب سلامتی قلب و عروق خود باشید.

۶- با پزشک خود در مورد درمان جایگزین هورمونی (HRT) مشورت کنید.

هورمون درمانی می تواند برای بعضی ازخانم ها مفید باشد و سبب کاهش علاتم یائسگی، از جمله گرگرفتگی و تعریق شبانه شود. اما استفاده از این روش درمانی بستگی به وضعیت سلامتی شما، سابقه خانوادگی بیماری های قلبی و عروقی و یا سرطان و در نهایت نظر پزشک معالج شما دارد.

۷- مراقب عفونت دستگاه ادراری (UTIs) باشید.

افزایش قند خون محیط مناسب را برای رشد باکتری ها در دستگاه ادراری فراهم میکند و از طرف به دنبال یائسگی و خشکی واژن ریسک عفونت دستگاه ادراری افزایش می یابد. بنابراین لازم است علاوه بر کنترل قند خون به بهداشت روزانه خود توجه کنید. در صورت وجود علائمی مانند سوزش یا تکر ادار و یا بوی بد آن حتما به پزشک مراجعه کنید.